ورمی کمپوست
با رشد روزافزون جمعیت، افزایش سطح رفاه وتنوع کمی و کیفی در مصرف مواد غذایی، توسعه صنایع تبدیلی و رشد پدیده شهرنشینی، دفع زباله و مواد زاید آلی به یک مشکل به ویژه در شهرهای بزرگ تبدیل شده است. امروزه فرآوری مواد زاید آلی به سه روش سوزاندن، دفن در محل های خاص و بازیافت یا استفاده مجدد انجام می پذیرد. روش بازیافت علاوه بر اینکه در حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی موثر است میتواند مواد زاید را به عنوان مواد خام، مجددا در چرخه مصرف قرار دهد و از تخریب بیشتر محیط زیست پیشگیری کند. از بین انواع محصولات بازیافتی می توان به ورمی کمپوست ( vermicompost ) یا کمپوست کرمی که در کشورهای مختلف جهان با استقبال گسترده ای روبه رو شده است، اشاره کرد.
ورمی کمپوست، عبارت است از کود آلی بیولوژیک که دراثر عبور مداوم و آرام مواد آلی در حال پوسیدگی از دستگاه گوارش گونه هایی از کرم های خاکی و دفع این مواد از بدن کرم، حاصل می شود. این مواد هنگام عبور از بدن کرم آغشته به مخاط دستگاه گوارش (موکوس)،ویتامین ها و آنزیم ها شده که در نهایت به عنوان یک کود آلی غنی شده و بسیار مفید برای ساختمان و بهبود عناصرغذایی خاک، تولید و مورد مصرف واقع میگردد. بنابراین، ورمی کمپوست عبارت است از فضولات کرم به همراه درصدی از مواد آلی و غذایی بستر و لاشه کر مها.
ورمی کمپوست ماده ای شبیه به پیت ( peat ) است که به خوبی تغییر فرم یافته و ساختار، تخلخل، تهویه،زه کشی و ظرفیت نگهداری رطوبت آن در حد آلی می باشد.
تولید ورمی کمپوست تعداد ریز موجودات بیماری زای گیاهی( pathogenic microganisms ) را به شدت کاهش داده و بنابراین از این نظر برتری نسبی به کمپوست معمولی دارد. تولید کمپوست به عنوان یک فرآیند هوازی منجر به معدنی شدن ( mineralization ) نیتروژن می شود که در مورد تولید ورمی کمپوست، استفاده از کرم های خاکی باعث تسریع این روند می گردد. فرآیند هوموسی شدن که در مرحله رسیدگی ( Maturation stage ) کمپوست سازی اتفاق می افتد، در طول فرآیند تولید ورمی کمپوست،بزرگتر و سریع تر اتفاق می افتد. کود تولیدی در این روش به علت بالا بودن نسبت کربن به ازت ( C/N15 ) فاقدبوی نامطبوع و فعالیت حشرات مزاحم می باشد.
ولی مناسب ترین گونه برای تولید ورمی کمپوست، گونه Eisenia foetida بوده که به رنگ قهوه ای مایل به قرمز و کوچکتر از کر مهای خاکی معمولی می باشد.
گونه ایزینیا فتیوا که به آن کرم کود و کادیلاک کرم ها نیز گفته می شود، از بستری که شامل مواد نیمه پوسیده مانند کود گاوی، کود اسبی (کودها باید خشک باشند)، کاه و کلش غلات و برخی ضایعات و بقایای گیاهی می باشد، تغذیه میکند.

مزایای ورمی کمپوست
ü یک غذای کامل و متعادل برای گیاهان می باشد
ü با دارا بودن مواد هورمونی رشد و نمو گیاه را سرعت می بخشد
ü به نگهداری رطوبت در خاک کمک می نماید
ü رنگ، طعم، بو و کیفیت گلها، سبزیجات و میوه را بهبود می بخشد
ü حاصلخیزی خاک را افزایش می دهد
ü فاقد هرگونه آلودگی میکروبی می باشد
ü مواد بیوشیمیایی آن مقاومت گیاهان را به بیماری ها افزایش می دهد
خواص ورمی کمپوست
ü سبک و فاقد هرگونه بو
ü عاری از تخم علف های هرز
ü حاوی میکرو ارگانیسم هوازی سفید مانند از تو باکترها
ü بالا بودن میزان عناصر اصلی غذایی در مقایسه با سایز کودهای آلی
ü دارا بودن عناصر میکرو مانند آهن، روی، مس و منگنز
ü دارا بودن مواد محرکه که رشد گیاهی نظیر هورمون ها
ü قابلیت بالای نگهداری آب و مواد غذایی
ü فرآوری سریع تر از سایر کمپوست ها
ü عاری از باکتری های غیر هوازی، قارچ هاو میکروارگانیسم های پاتوژن
ü قابل مصرف در پرورش کلیه محصولات کشاورزی
ü تداوم گلدهی گونه های مختلف گیاهان تزیینی
ü حفظ رنگها و عطر گلها در طی زمان عرضه
ü افزایش نسبت اسانسها و مواد موثر در گیاهان دارویی
ü جلوگیری از زرد شدن و ریزش برگها
ü بهبود جوانه زنی بذرها
ü افزایش تداوم گلهای شاخه بریده در طی نگهداری در گلفروشی ها
ویژگی های عمومی:
ü افزایش مقاومت به استرس ها و تنش های محیطی
ü ارتقاء مقاومت در برابر پاتوژنها و عوامل بیماری زای خاک
ü کاهش و نهایتا حذف مصرف کودهای شیمیایی و مواد محرکه رشد خارجی
ü افزایش نسبت تبدیل جوانه های رویشی به زایشی
ü تشدید ریشه زایی و رشد قلمه ها
ü حاوی سطح بالایی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان
ü تامین کننده عناصر اساسی در ایجاد عطر و طعم در محصولات کشاورزی
ü افزایش زمان انبارداری محصولات جمع آوری شده با حفظ کیفیت
موارد و نحوه مصرف :
بصورت عام مصرف ورمی کمپوست محدودیتی نداشته و مقادیر پیشنهادی بصورت عمومی و تجربی مورد آزمایش قرار گرقته است و مصرف بیش از مقادیر پیشنهادی نیز باعث سوختن گیاه نمی گردد.
گلدانهای آپارتمانی:
به عمق ۲ الی ۵ سانتیمتر خاک گلدان را برداشته و کود ورمی کمپوست را جایگزین نموده و با خاک سطحی مخلوط کنید.در صورت جابجایی گلدان معادل ۲۰% الی ۴۰% از حجم گلدان جدید را کود ورمی کمپوست و الباقی را با خاک معمولی مخلوط نمائید.
باغچه های خانگی :
1 تا 2 کیلو گرم کود ورمی کمپوست در هرمتر مربع ( بصورت مخلوط با خاک سطحی).
گلها با آبیاری زهکشی مانند بنفشه آفریقایی :
۲ تا ۳ قاشق کود ورمی کمپوست را در یک لیوان آب مخلوط و بعد ۲۴ ساعت، مایع بدست آمده را که ورمی تی (Vermi Tea) نام دارد را در ظرف زیر گلدان ریخته و گلدان را درون آن قرار دهید.
گیاهانی با ریشه غرق آبی مانند بامبو :
۲ تا ۳ قاشق کود ورمی کمپوست را در پارچه تنظیف پیچیده و به صورت تی بگ (Teabag) داخل گلدان آب قرار دهید.
صیفی جات:
۵/۱ تا ۵/۲ کیلوگرم کود ورمی کمپوست در هر متر مربع بصورت مخلوط با خاک سطحی به عمق ۱۰ الی ۱۵ سانتیمتر.
سبزی کاری:
مخلوط ۱۰% الی ۱۵% کود ورمی کمپوست با خاک گلدان یا خاک سطح باغچه، حداقل به عمق ۲ تا ۵ سانتی متر.
درختان همیشه سبز:
۳ تا ۵ کیلو گرم برای هر درخت به صورت چالکود.
نشا کاری و تکثیر:
۲۵ تا ۷۵ گرم برای هر نشا
نهال کاری:
۵۰۰ گرم برای هر نهال بصورت چالکود.
زمینهای زراعی:
۶ تا ۹ تن در هکتار بسته به نوع کشت و کیفیت خاک.
۰۹۱۴۳۲۱۸۷۴۰-۰۹۳۸۶۰۶۱۴۶۸